![]() |
اتصالاتاتصالات (Fittings) جهت انشعابگيري، تغيير مسير لولهها, بستن خطوط, تغيير اندازه و... از اتصالات استفاده ميگردد. زانوئيها, فلنجها, کوپلينگها وانشعابات(Boss) جـزو اتصـالات به حسـاب ميآيند. بسـته به نوع اتصال که جوشي, ساکـتي يا دندهاي باشد نوع اتصـالات نيز تفـاوت مي باشد. برحسب نسبت فشار (Pressure Rating) خطوط, استانداردهاي متفاوتي براي اتصالات تعريف شده است. بعنوان مثال استاندارد ASME B16.9 براي انشعابات با کاربرد عمومي مناسب بوده و استاندارد ASME B16.31 براي خطوط با فشار بالا تمهيداتي در نظر گرفته است. زانوئي (Elbow) : جهت چرخش جريان به اندازه 90 يا 45 درجه از زانوئيها استفاده ميگردد. ولي علاوه بر اين اندازه ها در طراحيهاي خاص زانويي با درجههاي غير متعارف و بصورت سفارشي نيز ساخته ميشود. اتصالي که باعث برگشت 180 درجهاي جريان ميشود «برگشت» يا Return مينامند که به نوعي آنرا ميتوان جزو زانوئيها طبقهبندي نمود. برگشتها در ساخت کويلهاي مبدلهاي حرارتي و Vent مخازن مورد استفاده قرار ميگيرد. بسته به شعاع چرخش, دو نوع زانوئيساخته و عرضه ميگرددکه عبارتند از «شعاع بلند» و«کوتاه»(Long-Radius, Short Radius) . زانوئيهاي شعاع بلند با شعاع 5/1 برابر قطر نامي لوله و براي سايزهاي 4/3 به بالا و زانوئيهاي شعاع کوتاه با شعاع برابر قطر نامي لوله مي باشند. استانداردASME B16.9 براي شعاع بلند و ASME B16.28 براي شعاع کوتاه اندازههاي استاندارد را بيان نموده است. يک نوع از زانوهاي 90 درجه ضمن تغيير جهت در مسير سايز لوله را نيز تغيير ميدهد که آن را «زانويکاهنده» مينامند. شعاع زانوئي کاهنده 5/1 برابر قطر نامي انتهاي بزرگتر است. ماتير(Miter): براي تغيير مسير لولههاي بزرگتر از 10 اينچ که در فشار پائين کار ميکنند و افت فشار در آنها زياد مهم نباشد, با استفاده از چند تکه لوله که زاويه 90 درجه را تامين مينمايد, درست ميشود. مايترها ممکن است از دو, سه يا چند تکه درست شوند. هر چقدر تعداد تکهها زياد باشد مقاومت هيدروليکي مايتر کم ميشود. بطور کلي مقاومت در برابر جريان يک ماتير سه تکه تقريباً دو برابر زانوي شعاع بلند معادل ميباشد ولي از لحاظ اقتصادي مايتر باصرفهتر از زانوئي مشابه ميباشد. نحوه نمايش يک مايتر در نقشه بصورت زير است: 4-CUT MITREBENDSAW BE 15.9mm THK 56” که نشاندهنده يک مايتر چهار تکه، با انتهاي پخ شده با ضخامت15.9ميليمتر با سايز56 اينچ ميباشد. سه راهي (Tee): براي انشـعابگيري از خـطوط اصـلي از سهراهـيها استفـاده ميشـود. انشعاب گرفته شده ميتواند هم داراي زاويه 90 درجه باشد و هم ميتواند بصورت 45 درجه از آن جدا شود. همچنين انشعاب گرفته شده ميتواند با قطري برابر قطر خط اصلي باشد و يا با قطري کمتري از قطر خط اصلي. درصورتيکه انشعاب گرفته شده 90 درجه باشد آنرا Straight Tee يا «سهراهي مستقيم» مينامند. اگر قطـر انشـعاب گرفـته شده کمتر از قـطر خط اصـلي باشـد. آنرا «سهراهي كاهنده» يا Reducing Tee مينامند. نوع ديگري از سه راهي که کاربرد خاص دارد Bullhead ميباشد که در آن قطر فرعي از قطر اصلي بزرگتر است و به ندرت مورد استفاده قرار ميگيرد. در سه راهيهاي کاهنده قطر انشـعاب نميتواند کمتر از نصف قطر لوله اصلي باشد. انواع ديگري از انشعابگيري وجود دارد که به روش Bonney Forge ساخته ميشوند که عبارتند از: WELDOLET,SOCKOLET,ELBOWLET در زير توضيح هر کدام از موارد فوق آمده است: اتصال WELDOLET : انشعابي روي لوله اصلي است که روي لوله قرار ميگيرد و يک انشعاب 90 درجه به اندازه قطر لوله اصلي يا کوچکتر از خط اصلي ميگيرد. محدوده استفاده از اين نوع انشعاب برايسايز لولههاي با NPS 8/3 اينچ تا سايز 60 اينچ ميباشد. اصطلاح WELDOLET مخفف WELD OUTLET ميباشد. اين انشـعاب اسـتانداردسـازي نگــرديده اسـت. ولـي از اسـتانداردASME B31.3 مـيتوان کمـک گرفـت. معـمـولاً از متــريال ASTM A 105-A 350 –A 182 جهت ساخت آن استفاده مي شود. اتصال SOCKOLET : اين اتصال نيز همانند اتصال WELDOLETاست با اين تفاوت که انشعاب فرعي با اتصال «ساکتي» به آن متصل ميشود. SOCKOLET نيز مخفف دو کلمه SOCKET OUTLETميباشد. محدوده استفاده از اين اتصال بسته به فشار کاري دارد و اندازه آن بر طبق استاندارد ASME B16-11 مي باشد. براي کلاسهاي تا سه هزار پوند اتصال از 8/1 اينچ تا 4 اينچ ميتوان انشعاب گرفت و تا کلاس شش هزار از 4/1 اينچ تا 2 اينچ ميتوان از آن استفاده نمود. نوع پيچي آن (Threaded) نيز به شکل زير مورد استفاده قرار ميگيرد. اتصالELBOWLET : يک انشعاب کاهنده که بر روي زانوئيها (شعاع بلند يا کوتاه) ايجاد ميکند. اين اتصال نيز در سه نوع Socket,Butt,Thread ساخته ميشود. انشعاب LATROLET : مشخصات اين نوع اتصال به شرح زير است : انتهاي پخ شده طبق استاندارد ASME B16-25 براي نوع «ساکتي» از استاندارد ASME B 16-11 نوع Threaded طبق استاندارد ANSI B1-20-1 درپوشCAP : جهت مسدود سازي خطوط ازCAP استفاده ميشود. اين اتصال نيز همانند ساير اتصالات در سه حالت BUTT WELD, SOCKET WELD,THREADED ساخته مي شود . در صورتي کهCAP نوع پيچي از بيرون رزوه شده باشد آنرا پلاگ(PLUG) مينامند. کاهنده (REDUCER): هنگاميکه بخواهيم دو لوله با قطرهاي متفاوت را به همديگر متصل نمائيم از REDUCER استفاده ميکنيم.کاهندهها در دو فرم هم مرکز (CC:CONCENTRIC) و خارج از مرکز (ECC:ECCENTRIC) ساخته ميشوند. |